بهمن، ریشه گیاهی است علفی و خودرو که در نواحی کوهستانی میروید. این ریشه قدری شبیه است به زردک و کمی از آن سخت تر و هموارتر و غیرصاف و معطر میباشد. اندازه این گیاه معمولا حدود چهل تا پنجاه سانتیمتر می باشد و برگهای آن شبیه است به برگ آلوبخارا و خاردار است.
قسمت زیر زمینی یعنی ریشه این گیاه مصرف درمانی دارد و این ریشه خود دو نوع است یکی سفید و دیگری سرخ رنگ و هر دو خواص مشابه دارند با این تفاوت که نوع سرخرنگ آن قوی تر است. ریشه این گیاه معمولاً در ماه تیر قابل استفاده می گردد.
طبیعت این دارو (بهمن) گرم و خشک بوده داروئی است مقوی قوای تناسلی و مقوی قلب و برای افرادیکه به ضعف قلب مبتلا هستند مفید می باشد ضمناً از بین برنده نفخ و ذوب کننده اخلاط بلغمی بوده و برای خفقان و سنگ کلیه و سنگهای مجاری ادراری و یرقان ویروسی بسیار مفید است. روی هم رفته برای افرادیکه مزاج های سرد و مرطوب دارند بسیار سودمند می باشد. اگر این دارو را پودر کرده با عسل و مختصری نمک طعام مخلوط نموده و بر چهره ضماد نمایند جریان خون را در مویرگ های پوست صورت زیاد کرده و رنگ چهره را نیکو می کند.
زنهایی که در رحمشان ترشحات زیادتر از حالت طبیعی دارند چنانچه این دارو را جوشانده با مقداری زعفران مخلوط و در رحم تنقیه نمایید رطوبات زیادی را از بین برده و رحم را معطر می سازد. می توان این عمل را با پودر خشک شده آن نیز انجام داد. افرادیکه قصد فربه شدن دارند اگر این دارو را بجوشانند و آب صاف شده دارو را با مقداری شکر چند روز ناشتا میل کنند و همراه صبحانه نیز مقداری بادام شیرین بخورند چاق و فربه خواهند شد. مقدار خوراک از پودر این دارو ده گرم ولی اگر بصورت جوشانده مصرف شود تا بیست گرم می توان مصرف نمود.
عطاری سید احمد محقق
